Peru ve Bolivya
Kısa Bir Güney Amerika Macerası 5
Cuzco’ya dönüşte akşam yemeğinde “Cuy” yeme planları
yapıyorduk ama Machu Picchu’yu görmenin heyecanı mı yoksa Aguas Calientes’de
trene binmeden hemen önce uğradığımız Toto’s House restoranın açık büfesinin
etkisi mi bilinmez akşama pek de aç değildik. Cuzco’nun Arnavut kaldırımlı dar
sokaklarında Machu Picchu görüntüleri hala aklımızdayken, bizim gibi yüzlerce
turistin arasına karışıp öylesine dolaştık…
|
Cuy; Gine Domuzu (Gezgin Dr Bekran'ın "Yol Hiç Bitmez, Uzar Gider" sayfasından) |
Cuy veya Cuye; bildiğimiz Gine Domuzu. And dağlarının yüksek
kesimlerinde Gine Domuzları özellikle “yenilmek” için yetiştiriliyor. Eskiden,
Qechua yerlilerinin tören ve özel günlerinde geleneksel olarak menüde yer
alırken, artık özel olmayan günlerde de sık tercih edilen bir yemek haline
gelmiş. Cuy kızarmış, ızgara veya rosto gibi farklı şekillerde hazırlanabiliyor
ve yanında patates, pilav ve baharatlı bir sos ile servis yapılıyor. Her ne
kadar cuy yiyememiş olsak da; Cuzco’lu Quechua ressam Marcos Zapata’nın Cuzco
Katedralindeki tablosunu gördük; 1753 yılında yapılmış bu meşhur “Last Supper”
uyarlamasında İsa ve havarilerinin bildik son yemeklerinde menüde cuy var…
|
Marcos Zapata'nın Last Supper Tablosu |
Ertesi gün, Cuzco’daki son günümüzde program Kutsal Vadi;
Pisac ve Ollantaytambo.
|
Pisac Pazarında Ben... |
Pisac pazarıyla meşhur pitoresk bir And kasabası. Her ne
kadar seyahat rehberlerinde şehrin meydanındaki devasa ağaçtan söz ediliyor
olsa da Pazar kalabalığı içinde –hem haftanın günü hem de market anlamında
Pazar - görmek pek mümkün değil. Turistlere yönelik hediyelik eşya tezgâhları
kadar yerel halka da hizmet veren bir Pazar olduğundan her türlü meyve sebze
satılıyor, dolayısıyla turistler kadar yerli halkın oluşturduğu bir kalabalık
da var. Eğer And yerlilerini fotoğraflamak gibi bir amacınız varsa objektifiniz
herhangi bir yöne çevirip, deklanşöre basın gitsin…
|
Pisac Pazarı Müzisyenleri |
Bizim ziyaret ettiğimiz gün
üzerlerinde yerel giysileri ve “chullos” ları olduğu halde bir grup yerli And
müzikleri çalmaktaydı. Sonradan öğrendim ki her Pazar günü oradaymışlar.
Yolunuz düşerse; Sampona (pan-flüt) ezgilerinin tadını çıkarabilir ve
dilediğinizce fotoğraf çekebilirsiniz, sadece önlerindeki kutuya birkaç N.
Soles atmak koşuluyla tabii ki… (Bu arada chullos; genellikle Alpaka yününden
yapılma tipik Peru şapkalarına verilen isim)
|
Ollantaytambo |
Ollantaytambo, Cuzco’ya 60 km mesafede İnka’ların Kutsal
Vadisi Urubamba’nın batı girişini koruyan kale ve aynı isimli şehir. İspanyol
istilası dönemimde Inka direniş lideri Manco Inca Yupanqui’nin sığınağı
konumundaymış. Her ne kadar İnka direnişçiler ilk kez burada İspanyollara karşı
direnebilmişlerse de sonrasında bu kaleyi de terk edip ormanın derinliklerine
Vilcabamba’yı inşa edecekleri bölgeye kaçmışlar. Klasik artık iyice alıştığımız
görünümleriyle inka’lardan kalma teras ve kale duvarlarının bulunduğu harabeler
–tırmanması biraz zor olsa da- görülmeye değer. Bu arada terasların en tepesi
Ollantaytambo şehrini ve Urubamba vadisini fotoğraflamak için harika. Şehir
merkezinde, Inka kalıntılarının hemen yanında yine hediyelik eşya
alabileceğiniz tezgâhların bulunduğu küçük bir Pazar var. Ve tabii ki pitoresk
insan manzaraları…
(Bu arada İzmir’li olup da Antalya’da yaşayan biri olarak
itiraf etmeliyim ki; Machu Picchu’yu farklı bir yere koymak koşuluyla, tüm
Peru’da gördüğüm Inka kalıntıları bana çok da "özel" gelmediler. Ne
de olsa İzmir ve Antalya civarındaki bize - kanıksadığımızdan mıdır bilemem-
çok sıradan gelen arkeolojik kalıntılar Inka’lardan kalanlardansa çok daha
etkileyici. Düşünsenize; Inka İmparatorluğu 13. yüzyılda sahne alırken, Bizim
Aspendos’daki amfi tiyatronun inşa tarihi İ.S. 161-180 yılları…)
Bir sonraki durak Puno’ya Cuzco’dan gitmenin 3 yolu var.
Uçak, tren ve otobüs; Cuzco’dan Puno’ya her gün uçak bulmak mümkün ve direkt
olursa 45 dakika, Arequipa aktarmalı olursa 2 saat sürüyormuş. Bu arada Puno
Havalimanı – Manco Capac Airport- şehir merkezine 45 kilometre mesafede Juliaca
isimli küçük bir şehirde yer alıyor. İkinci tercih Demiryolu ile ilgili
ayrıntılı bilgi www.perurail.com adresinde var. Bu rotada da “Andean Explorer” isimli
Cuzco – Machu Picchu arasında çalışan pahalı Hiram Bingham treninin bir benzeri
var ve en az onun kadar pahalı.
Bizim de, önceden paket tur satın aldığımız için mecburen
tercih ettiğimiz karayolu başlangıçta kulağa rahatsız edici gelse de – 389
kilometre ve 8 saat- sona erdiğinde güzel bir deneyime dönüştü. Cuzco’dan
Puno’ya giden rehberli, bol çay kahve ikramlı ve mola yerinde açık büfe öğle
yemeği şirketten turist otobüsleri var. Bizimki İnka Express;
www.inkaexpress.com … 1990’ların başında üniversitede okurken Antalya-İzmir
arasında gidip geldiğim otobüslerin tıpkısı bir otobüsle çıktık yola.
|
Inka Express bileti |
İlk durağımız Andahuaylillas; ismi “Bakır Tarlaları”
anlamına gelen bu kasaba ana yolun biraz dışında. Toprak ve engebeli bir yolda
5-10 dakikalık bir sürüşün ardından vardığımız kasaba meydanında çok sıradan
görünen bir kilise, birkaç hediyelik eşya tezgâhı ve bir iki ağaçtan başka bir
şey yoktu. Fakat dışarıdan çok zavallı görünen San Pedro of Andahuaylillas
kilisesinin içerisi oldukça ihtişamlıydı. Gotik tarzdaki kilisede çok sayıda
kolonyal döneme ait tablo mevcuttu.
|
Andahuaylillas Kilisesi |
Kilise 1631 yılında, yine klasik olarak
kendisinden önce aynı yerde bulunan Inka tapınağının yıkıntıları üzerine
İspanyollar tarafından inşa edilmiş. Amaç; Peru’nun İspanyol –öncesi halkını
etkilemek... – Hatta sahip olduğu kolonyal döneme ait çok değerli eserler nedeniyle
bu kiliseye “Sistine Chapel of America” dendiği de oluyormuş…- Orijinal Sistine
Chapel; malum Vatikan’da. Ben henüz görmedim ama bu pek de mütevazı kiliseciği
nasıl olmuş da Vatikan’dakiyle aynı kefeye koymuşlar bilmiyorum. Ben
duyduklarımı yazıyorum…-
|
Toritos |
Yol boyunca küçük kasabalarda And yerlilerini otantik
giysileri ve gündelik yaşamları içerisinde izlemek ayrı bir keyif. Kasabaların
dışında da yol kenarlarında Lamalar ve Alpagalar var tabii ki… Kasabalardan
geçerken 2 ilginç ayrıntı dikkatimi çekti; ilki yol kenarlarındaki bazı evlerin
önünde gördüğümüz uzunca bir sırığın üzerinde asılı kırmızı kumaş parçası ki o
evin yerel içki içilebilen bir mekân olduğunu gösteriyormuş, bir çeşit
"kasaba barı" anlayacağınız. Diğeri de hemen tüm evlerin çatılarındaki
“toritos” lar. Toritos denilen bu yan yana duran bir çift seramikten öküz
heykellerinin çatısında bulunduğu evi koruyup bereket getirdiğine inanıyorlar…
Sonraki durak Rarqchi diğer adı Wiracocha Tapınağı olan
başka bir Inka arkeolojik alanı. Çok da bir özelliği yok açıkçası.
|
Rakım 4335, La Raya geçidi |
Ardından Cuzco ve Puno arasındaki coğrafi sınır; La Raya
geçidine ulaştık ki; geçidin en yüksek yerinde “Felix Viaje 4335 m” tabelasının
hemen yanı başında kişisel “deniz seviyesinden en yüksek noktada bulunma”
rekorumu kırıp hemen bir fotoğraf çektirdim…
Sonraki durak yemek molası verdiğimiz Sicuani ve ardından
Puno’dan önceki son şehir Juliaca. Juliaca kirli caddeleri, boyasız sıvalı
bırakılmış çirkin evleriyle büyükçe bir şehir.
Juliaca’dan çıkıp Puno’ya doğru ilerlerken günbatımıyla
birlikte karşımızda Lago Titicaca belirdi. Batı yarısı Peru’ya doğu yarısı ise
Bolivya’ya ait Titicaca bildiğiniz gibi dünyanın en yüksekte yer alan gölü.
Deniz seviyesinden yüksekliği 3800 metre ve ismi Aymara dilinde “Puma kayası”
anlamında geliyor.
Puno otogarına girdiğimizde hava henüz karamıştı ve yağmur
yağıyordu. Puno’da geçirdiğimiz sonraki 2 günde de olduğu gibi bu şehirde yılın
neredeyse tamamında hemen her gün öğleden sonra aynı saatlerde yağmur
yağıyormuş. Ayrıca yüksekliğin etkisiyle özellikle akşamları soğuk
hissediliyor.Otelimiz Puno kent merkezine 15-20 N. Soles’lik taksi mesafesinde,
kesinlikle seyahatimiz boyunca kaldığımız en güzel otel olan, Titicaca
manzaralı Casa Andina Private Collection Puno.
|
Hotel Casa Andina Private Collection Puno |
Ertesi sabah otel odamızın penceresinden bizi muhteşem bir
Lago Titicaca ve Puno manzarası karşıladı… Kahvaltıdan sonraki durak “yüzen
adalar” Uros ve ardından Tequila adası…
Sürecek
Etiketler: Güney Amerika, Peru, Seyahat